تاریخچه تولید فرش ماشینی در ایران

تولید فرش های ماشینی در ایران عمری نزدیک به نیم قرن دارد و اولین کارخانه های بزرگ ایران در این صنعت در شهر های مشهد و کاشان راه اندازی شده و به مرور زمان توسعه یافته و تعداد کارخانه های تولیدی افزایش یافتند. با توجه به مصرف بالای این محصولات در بین مردم کشور ما، در حال حاضر میزان تولیدات و کارخانه های تولید کننده این محصولات افزایش قابل توجهی داشته و روی هم رفته هم اکنون بیش از 1000 واحد تولیدی فعال در کشور در این حوزه مشغول به کار هستند.

معرفی انواع فرش های ماشینی تولید ایران

استفاده زیاد مردم کشور از فرش و کفپوش های ماشینی در بخش های مختلف منزل یا محل کارشان موجب شده تا تولید کننده ها نیز تنوع تولیداتشان را افزایش داده و با توجه به نیاز مردم برای فضاهای مختلف محصولات مخصوصی تولید نمایند. در حال حاضر تولیدات این صنعت شامل انواع فرش ماشینی در شانه و تراکم مختلف از 350 شانه تا 1000 و 1200 شانه، انواع گلیم های 6 رنگ و 8 رنگ، تابلو فرش، فریز های هیت ست و فرش های فانتزی، شگی، شنل و پشتی فرش می باشد.

جنس الیاف فرش ماشینی

فرش اکریلیک

فرش های ماشینی که هم اکنون در حال تولید در کشور هستند از نظر جنس الیاف به سه دسته تقسیم می شوند، دسته اول که مرغوب ترین و پرفروش ترین نوع آن به شمار می رود، شامل محصولاتی می شود که با الیاف اکرولیک 100% هیت ست شده بافت می شوند؛ البته همین الیاف اکرولیک هم تنوع زیادی داشته و شامل نوع ترک، ایرانی و همچنین الیاف بایر آلمان می باشند که با توجه به همین امر محصولات شرکت های مختلف از نظر قیمتی دارای اختلاف های اندکی می باشند.

فرش پلی استر (ورژن)

دسته دوم فرش هایی هستند که از جنس الیاف پلی استر یا ورژن بوده و با نام فرش ابریشم گونه نیز در بین مشتریان شناخته می شوند. پلی استر هم انواع مختلفی دارد که با کیفیت ترین نوع آن با نام پلی استر فیلامنت شناخته می شود و معمولا به صورت 700 و 1000 شانه توسط شرکت های محدودی تولید می شود. فرش های پلی استری معمولی هم به شکل 440 شانه و 500 شانه تولید می شوند. اکثر محصولاتی که با این الیاف تولید می گردند مصرف صادراتی داشته و در داخل کشور مصرف چندانی ندارند. فرش پلی استر فیلامنت براق است اما فرش ورژن ظاهری همچون فرش اکریلیک دارد.

فرش بی سی اف (پلی پروپیلن)

دسته سوم با نام فرش های بی سی اف (BCF) شناخته می شوند که ارزان ترین نوع تولیدات این صنعت بوده و دارای وزن سبک و طرح و نقشه محدود می باشند. این محصولات هم برای صادرات به کشور های مجاور ایران بیشترین مصرف را دارند و در داخل کشور هم برای فضاهای عمومی که کفپوش های ارزان نیاز دارند مصرف می شوند.

فرش بی سی اف امروزه به صورت 440 شانه، 500 شانه و 700 شانه در کارخانه فرش کاشان تولید می شود و با توجه به وزن و تراکم آن قیمت گذاری شده و در اختیار خریداران قرار داده می شود.

بازار یابی فرش ماشینی

حجم تولیدات فرش ماشینی در ایران بسیار بالا است و به همین علت رقابت در فروش برای داشتن سهم بیشتری در بازار در بین کارخانه بسیار بالا است. تولید کننده ها برای داشتن موفقیت بیشتر در فروش می بایست بازار یابی مناسبی داشته باشند و از روش های نوین فروش استفاده نمایند، چراکه روش های سنتی و قدیمی دیگر قدرت و اثر خود را از دست داده اند و مشتریان امروزی انتظارات بیشتری از فروشنده و محصولی که خریداری می کنند دارند.

ارائه محصول با کیفیت اولین و مهمترین گام در داشتن بازار فروش خوب می باشد، تبلیغات موثر و وسیع در تمامی بازار هدف یک محصول نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و کسی در حوزه فروش موفق خواهد بود که تمامی بازار مربوط به محصول خود را شناسایی نموده و تبلیغات موثری نیز در این حوزه داشته باشد. داشتن خدمات پس از فروش هم می تواند خریدار را مجاب به خرید از یک مجموعه نماید و بر اعتبار شرکت نیز بیفزاید. تمامی این موارد در کنار هم می توانند یک فروش خوب را برای هر مجموعه ای به ارمغان آورد.

انواع فرش ماشینی از نظر شانه و تراکم

فرش ماشینی 500 شانه با تراکم 1000 تا 2400

فرش‌ 500 شانه از جمله قدیمی‌ترین و رایج‌ترین انواع فرش ماشینی هستند که با تراکم بین 1000 تا 2400 تویط دستگاه های بافندگی شونهر یا تکسیما بافته می‌شوند. این نوع فرش‌ها به دلیل تعداد گره‌های کمتر، نسبت به فرش‌های با شانه و تراکم بالاتر، ضخامت بیشتری دارند و زیر پا بسیار نرم و لطیف حس می‌شوند. همین ویژگی باعث شده برای مکان‌هایی که راحتی و دوام اهمیت دارد، مانند اتاق خواب، اتاق کودک یا خانه‌هایی با رفت‌وآمد بالا مناسب باشند. ویژگی های کلی این محصول به شرح زیر است:

• تراکم رایج: 1000 تا 2400

• ویژگی‌ فرش 500 شانه: ضخامت بالا، نرمی خوب، دوام مناسب

• کاربرد: منازل پررفت‌و‌آمد، اتاق خواب، پذیرایی معمولی

• مزایا: قیمت مناسب، لطافت بالا

• مناسب برای: افرادی که فرش ماشینی ارزان قیمت و نرم و با دوام می خواهند.

فرش ماشینی 700 شانه با تراکم 2100 تا 2550

فرش 700 شانه یکی از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین مدل‌های فرش ماشینی در بازار ایران است. این فرش‌ها به‌نوعی نقطه تعادل بین زیبایی، کیفیت و قیمت محسوب می‌شوند. تراکم آن‌ها معمولاً بین 2100 ، 2250 یا 2550 است که باعث می‌شود هم طرح‌های نسبتاً ظریفی داشته باشند و هم از نظر ضخامت و نرمی در سطح مطلوبی باقی بمانند. ویژگی های کلی این محصول نیز به صورت زیر می باشد.

• تراکم رایج: 2100 ، 2250 یا 2550

• ویژگی‌ فرش 700 شانه: کیفیت متوسط رو به بالا، تنوع طرح بالا، ضخامت متعادل

• کاربرد: خانه‌های معمولی تا شیک،  استفاده در پذیرایی یا اتاق نشیمن و اتاق خواب و...

• مزایا: ترکیب خوبی از زیبایی و دوام و قیمت متعادل

• مناسب برای: کسانی که فرشی هم زیبا و هم کاربردی می‌خواهند

فرش ماشینی 1000 شانه با تراکم 3000

فرش‌ 1000 شانه با تراکم 3000 در گروه فرش‌های نیمه لوکس بازار قرار می‌گیرد و ظرافت بافت آن‌ها نسبت به 700 شانه بیشتر است. این افزایش شانه و تراکم باعث می‌شود که نقشه‌های پیچیده‌تر و شبیه‌تری به فرش‌های دستباف در این مدل‌ها پیاده‌سازی شود. ضخامت این نوع فرش کمتر از مدل‌های 700 شانه است، اما به‌واسطه بافت فشرده، استقامت و انسجام بالایی دارد. ویژگی های مهم این محصول نیز به صورت زیر می باشد.

• تراکم رایج: 3000

• ویژگی‌ فرش هزار شانه: طرح‌های ریزتر و ظریف تر، شباهت بیشتر به فرش دستباف، نازک‌تر از 700 شانه

• کاربرد: دکوراسیون‌های رسمی و شیک در منازل

• مزایا: جلوه زیبا، ظرافت بالا و قیمت نسبتا بالا در مقایسه با تولیدات 700 شانه

• مناسب برای: محیط‌های رسمی یا پذیرایی‌های شیک

فرش ماشینی 1200 شانه با تراکم 3600

فرش 1200 شانه با تراکم 3600 جزو فرش‌های لوکس و پرطرفدار بازار محسوب می‌شود که به دلیل تراکم بسیار بالا، بافتی ظریف و متراکم دارد. این نوع فرش شباهت زیادی به فرش‌های دستباف دارد و نقشه‌هایی که در آن‌ها استفاده می‌شود، از نظر ظرافت، جزئیات و رنگ‌بندی بسیار چشم‌نواز و دقیق‌اند. با وجود اینکه ضخامت فرش 1200 شانه نسبت به فرش‌های 500 و 700 شانه کمتر است، اما به‌دلیل تراکم بالا و فشردگی گره‌ها، دوام قابل توجهی دارد و از نظر زیبایی بصری کاملاً ممتاز است. خصوصیات این محصول درجه یک نیز به شرح زیر است:

• تراکم رایج: 3600

• ویژگی‌ها: بسیار ظریف، پرجزئیات، بافت ریز

• کاربرد: دکوراسیون‌های لوکس و کلاسیک

• مزایا: زیبایی خیره‌کننده، طرح‌های پیچیده

• مناسب برای: منازل لاکچری، جهیزیه عروس، فضاهای لاکچری

فرش ماشینی 1500 شانه با تراکم 4500

فرش‌های 1500 شانه با تراکم 4500 به‌عنوان ظریف‌ترین، متراکم‌ترین و لاکچری‌ترین نوع فرش ماشینی شناخته می‌شوند. این فرش‌ها بیشتر به یک اثر هنری شباهت دارند تا یک کف‌پوش ساده. تعداد گره‌های بالا در عرض و طول باعث شده که بافت فرش بسیار ریز و دقیق باشد، به‌طوری‌که حتی کوچک‌ترین جزئیات در طراحی آن به‌خوبی قابل مشاهده است. ویژگی های کلی این محصول را نیز به صورت زیر می توان ارائه نمود:

• تراکم رایج: 4500

• ویژگی‌ها: نهایت ظرافت و فشردگی در فرش ماشینی، نزدیک‌ترین حالت به فرش دستباف

• کاربرد: خانه‌های بسیار لوکس، نمایشگاه‌ها، مراسم رسمی

• مزایا: زیبایی بی‌نظیر، بافت بسیار ریز، ارزش تزئینی بالا

• مناسب برای: ویلاها، منازل مجلل، دکوراسیون لوکس

حمایت از صنعت فرش ماشینی در ایران

فرش ماشینی ایران امروز دیگر صرفاً یک کالای مصرفی نیست، بلکه به‌عنوان نماد افتخار ملی و نماینده‌ای شایسته از هنر و صنعت ایرانی در بازارهای جهانی شناخته می‌شود. در سال‌های اخیر، شاهد جهشی چشم‌گیر در کیفیت، طراحی، و تنوع تولیدات این صنعت بوده‌ایم؛ به‌طوری‌که بسیاری از برندهای داخلی با بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا و استفاده از الیاف باکیفیت، توانسته‌اند محصولاتی مطابق با استانداردهای بین‌المللی روانه بازار کنند.

تولیدات نوآورانه و خوش‌ساخت فرش ماشینی ایرانی نه‌تنها در بازار داخلی جایگاه خود را مستحکم کرده‌اند، بلکه در بسیاری از بازارهای خارجی نیز با استقبال کم‌نظیری روبه‌رو شده‌اند. از کشورهای همسایه گرفته تا بازارهای اروپایی و آسیای مرکزی، فرش ماشینی ایران اکنون یکی از بازیگران اصلی صادرات غیرنفتی کشور محسوب می‌شود.

بدون تردید، حمایت هدفمند از تولید داخلی، به‌ویژه در حوزه فرش ماشینی، می‌تواند زمینه‌ساز رشد چشم‌گیرتر این صنعت شود. حمایت‌های دولتی، تسهیل صادرات، دسترسی به مواد اولیه باکیفیت، و توسعه برندینگ بین‌المللی از جمله اقداماتی است که می‌تواند ظرفیت تولید و صادرات فرش ماشینی ایران را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. با چنین رویکردی، این صنعت نه‌تنها ارزآوری بالایی خواهد داشت، بلکه اشتغال‌زایی گسترده‌ای نیز در سراسر کشور ایجاد خواهد کرد.